Phế là gì? Chức năng của phế trên cơ thể con người ra sao?

Phế là gì đang là vấn đề mà nhiều người quan tâm. Trên cơ thể con người, phế giữ vai trò khá quan trọng, liên quan tới quá trình hô hấp. Trong bài chia sẻ này, chúng tôi giới thiệu đến bạn những thông tin cụ thể hơn về bộ phận phế cũng như công dụng cụ thể như thế nào. 

Giải đáp phế là gì?

Theo y học hiện đại và trong lĩnh vực giáo dục sức khỏe, phế là gì được hiểu là phổi – cơ quan đảm nhiệm chức năng trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường bên ngoài. Phế chủ về hô hấp, có nhiệm vụ túc giáng, tuyên phát, khai khiếu ra mũi và liên kết với bì mao ở bên ngoài.

Trong Đông y, phế thuộc hành thủy, là nơi trao đổi thủy dịch trong cơ thể cùng với thận, tiểu tràng, tỳ, bàng quang và đại tràng. Công năng phế chủ hành thủy thể hiện qua quá trình túc giáng và tuyên phát của phế khí, giúp duy trì cân bằng sinh lý và sức khỏe tổng thể.

Tìm hiểu một số chức năng của tạng phế

Phế được biết đến là cơ quan hô hấp khá quan trọng trong cơ thể. Dưới đây là những vai trò chính của tạng phế trong lục phủ ngũ tạng bạn cần biết. 

Phế chủ thông điều thủy đạo

Chức năng của phế là gì? Đầu tiên phải kể đến chức năng túc giáng và tuyên phát. Nước trong cơ thể bài tiết ra bằng đường mồ hôi, hơi thở, nhị tiện nhưng thường qua đường nước tiểu. Phế sẽ đưa nước xuống dưới thận. 

Nước tại thận được khí hóa một phần và đưa xuống bàng quang tạo thành nước tiểu để bài tiết ra bên ngoài. Nếu phế khí không tuyên thông, việc tiểu tiện chắc chắn không thể thuận lợi. Bệnh phù thũng do phong thủy trên lâm sàng được trị với phương pháp tuyên phế lợi tiểu.

Phế chủ khí và hô hấp

Phế là nơi trao đổi khí, thể hiện qua hành động thải trọc khí và hít thanh khí nên phế chủ hô hấp. Có thể bạn chưa biết, phế chủ khí vì tạng phế liên quan đến tông khí. Tông khí tạo thành do khí thức ăn từ phía tạng tỳ vị đưa lên hợp khi trời do phế đưa vào. Bên cạnh đó, tông khí đưa vào tâm mạch đẩy huyết đi nuôi dưỡng bộ phận trong cơ thể.

Trường hợp phế khí khỏe mạnh sẽ giúp bạn hít thở bình thường, hô hấp thông thoáng. Còn nếu phế khí hư, bạn dễ thở ngắn, thở nhanh phát ra tiếng nhỏ yếu. Mặt khác, khí úng gây đau tức ngực, suyễn thở. Khi nghịch sinh ho, nặng gây ra tình trạng ho ra máu và đứt lạc. 

Xem thêm: Lá lách là gì? – Các thông tin có thể bạn chưa biết về lá lách

Phế chủ bì mao

Bì mao chính là phần ngoài, nơi ngoại tà có thể xâm nhập vào trong cơ thể. Nhờ sự tuyên phát tạng phế mà dinh dưỡng được vận chuyển tới bì mao. Ngoài ra, vệ khí tuyên phát ra bì mao để chống đỡ ngoại tà. Do đó, nếu phế có bệnh tại phần biểu thường xuất hiện các triệu chứng như ở phế và vệ phối hợp với nhau.

Hơn nữa, ngoại cảm tà lục dâm có thể phạm vào tạng phế trước. Bởi vậy nên cơ thể xuất hiện chứng ngoại cảm. Phế khi hư yếu không thể tuyên phát ra bì mao khiến lớp da lông lưa thưa, khô ráp. Điều này dẫn tới cơ năng bảo vệ bì mao giảm, dễ bị cảm bởi ngoại tà.

Phế chủ túc giáng và tuyên phát

Túc giáng nghĩa là đưa phế khí đi xuống. Trường hợp phế khí nghịch lên trên và uất tại tạng phế gây ra triệu chứng khó thở, ho, xuyễn tức. Còn tuyên phát nghĩa là sự thúc đẩy tân dịch và khí huyết phân bố khắp toàn thân. Bên ngoài đi ra bì mao cơ nhục, bên trong đi vào tạng phủ kinh lạc. Nếu phế khí không tuyên có thể dẫn đến tình trạng ứ trệ, xuất hiện chứng tức ngực, ngạt mũi, khó thở.

Xem thêm: Tỳ là gì? – Những thông tin cần biết về tỳ trên cơ thể

Mối quan hệ giữa các tổ chức khí quản và phế là gì

• Họng là giây phổi: Phế thông với họng, phát tiếng nói. Khi phế hư gây ra tình trạng mất tiếng, khản giọng, họng bị ngứa; đờm trở thì hen suyễn; nhiệt thì họng sưng và đau. 
• Phế khai khiếu ra mũi: Cơ quan mũi giúp hơi thở được phát ra từ phế. Trường hợp phế khí gặp cản trở do cảm ngoại tà xâm nhập, người bệnh dễ bị cánh mũi phập phồng, ngạt mũi, chảy nước mũi.

Mối quan hệ giữa các tạng phủ và phế là gì

Tạng phế với đại trường chính là biểu lý, tương khắc tâm can và tương sinh tỳ thận. 

• Tương sinh với thận tỳ: Nếu thổ không sinh kim, sau xuất hiện phế hư còn trước là chứng tỳ vị hư. Kim không sinh thủy, trước là chứng phế hư, sau là chứng thận âm không đủ.
• Biểu lý với đại trường: Chức năng của đại trường chứa đựng, bài tiết các chất thức ăn cặn bã. Trường hợp tạng phế tân không được phân bổ thì đại tiện khó. 
• Tương khắc với tâm can: Chứng phế thực có trước bởi kim khắc mộc, sau là chứng can khí uất trệ. Ngoài ra hỏa khắc kim, trước tiên cơ thể xuất hiện chứng can hỏa bốc. Sau đó xuất hiện thêm chứng phế nhiệt, còn gọi với cái tên mộc hỏa hình kim. Nếu tạng phế có bệnh, bạn thường thấy rét run, ho xuyên. 

Kết luận 

Thắc mắc phế là gì của bạn đã được Ligru chia sẻ ở trên. Bộ phận này liên quan mật thiết tới chức năng hô hấp. Do đó, bạn nên chăm sóc cơ thể mọt cách đúng đắn để bộ phận phế được an toàn.